Kripto İşlemde Sipariş Defteri Nasıl Çalışır?

Eyl, 26 2025

kripto sipariş defteri kavramı, kripto para alım‑satımını anlamak isteyen herkesin bilmeleri gereken temel bir yapı. Bu makalede, sipariş defterinin ne olduğunu, içinde hangi terimler bulunduğunu, emir tiplerini ve gerçek zamanlı nasıl eşleştirildiğini adım adım açıklayacağız.

Özet ve Önemli Noktalar

• Sipariş defteri, alıcı (bid) ve satıcı (ask) fiyatlarını anlık olarak listeler.
• Piyasa emri, hemen gerçekleşir; limit emri ise belirlenen fiyat seviyesine ulaşana kadar bekler.
• Spread, bid ve ask arasındaki farktır ve likiditeyi etkiler.
• Eşleştirme motoru (matching engine), gelen emirleri defterdeki karşı tarafla eşleştirerek takas yapar.
• Derinlik grafiği, fiyat seviyelerindeki hacmi görsel olarak sunar ve strateji geliştirmede yardımcı olur.

Sipariş Defteri Nedir?

Sipariş Defteri kripto borsalarında alıcı ve satıcıların fiyat ve miktarlarını gösteren bir listedir, her an güncellenir ve işlem çiftinin likiditesini yansıtır. Bir borsada aynı anda binlerce emir bulunabilir; bu veriler, trader’ların fiyat hareketlerini tahmin etmesine ve karar vermesine temel olur.

Temel Terimler

Bid bir trader'ın bir kriptoyu satın almak istediği fiyat seviyesidir. Ask satıcıların kriptoyu satmak istediği fiyat seviyesidir. Bid ve ask arasındaki fark Spread piyasa likiditesinin bir göstergesidir; düşük spread yüksek likiditeyi işaret eder. Likidite bir varlığın fiyatı üzerinde büyük etki yapmadan alınıp satılabilme kapasitesidir. Derinlik farklı fiyat seviyelerinde toplam alım‑satım hacmini ifade eder ise sipariş defterinin hacim dağılımını gösterir.

Emir Tipleri

Kripto borsalarında en sık kullanılan emirler şunlardır:

• Piyasa Emri anlık en iyi fiyatla hemen gerçekleşen emir.
• Limit Emri belirli bir fiyat seviyesine geldiğinde aktive olan emir.
• Stop‑Limit Emri: fiyat belirli bir seviyeye ulaştığında limit emirine dönüşür.

Sipariş Defteri Nasıl Çalışır?

Eşleştirme Motoru gelen emirleri en iyi fiyatlı karşı tarafla eşleştirerek takası tamamlayan yazılımsal bileşendir, her milisaniyede binlerce işlem gerçekleştirebilir. İşleyiş adımları şöyle:

1. Trader yeni bir piyasa emri girer.
2. Eşleştirme motoru, mevcut ask (satış) fiyatlarından en düşükini bulur.
3. Emir, bu fiyat seviyesindeki limit emirleriyle eşleşir; miktar tamamen doldurulmadıysa bir sonraki en iyi fiyatı kontrol eder.
4. Takas gerçekleşir, hem alıcı hem satıcı hesabındaki bakiyeler güncellenir.
5. Defterdeki ilgili satır (ask veya bid) kalan miktara göre azaltılır ya da silinir.

Bu süreç, likidite derinliği yüksek olan büyük borsalarda çok hızlıdır; düşük likidite durumunda ise fiyat kayması (slippage) daha sık görülür.

Derinlik Grafiği ve Okunması

Derinlik grafiği, yatay eksende fiyat, dikey eksende ise o fiyata kadar birikmiş alım‑satım hacmini gösterir. Grafiği okurken şunlara bakılır:

• Grafiğin orta kısmı; yani en yoğun hacim barı, mevcut piyasa fiyatına yakınsa likidite sağlamdır.
• İki taraf arasındaki boşluklar (örneğin, ask tarafında büyük bir boşluk) hızlı bir fiyat hareketi riskini işaret eder.
• Destek (bid) ve direnç (ask) seviyeleri, grafik üzerindeki “takviye” noktalarıdır; kırıldığında fiyat genellikle yön değiştirir.

Trader’lar bu görseli, stop‑loss seviyelerini belirlerken veya trend takibi yaparken kullanır.

Stratejiler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sipariş defteri verilerini canlı takiplemek, sadece profesyonel trader’ların değil, bireysel yatırımcıların da faydalanabileceği bir yöntemdir. İşte birkaç pratik öneri:

1. Likidite kontrolü: Düşük hacimli paritelerde büyük emirler vermek, fiyat kaymasına neden olabilir. Önce defterdeki derinliği inceleyin.
2. Spread izleme: Spread'in ani genişlemesi, piyasa dalgalanması ya da likidite eksikliği sinyalidir; bu anlarda yeni pozisyon açmaktan kaçının.
3. Duvar (Wall) analizi: Büyük bir bid ya da ask duvarı, fiyatın o seviyeyi kırmasını zorlaştırır. Bu duvarların kırılması genellikle güçlü bir fiyat hareketi başlatır.
4. Hacim bazlı emirler: Küçük parçalar halinde limit emirleri koymak, fiyatın aşırı etkilenmesini önler.
5. Risk yönetimi: Stop‑loss seviyenizi, gerçek zamanlı derinlik verilerine göre ayarlayın; bu sayede beklenmedik slippage’den korunursunuz.

Unutmayın, sipariş defteri sadece bir tablo değil, piyasadaki alıcı‑satıcı psikolojisinin bir yansımasıdır. Bu yüzden tek bir göstergeye güvenmek yerine, fiyat hareketi, haber akışı ve teknik analizle birleştirerek karar verin.