Film İncelemeleri İçin Başlık Yazımı: Gerçek Değer Söz Eden Kancalar

Film incelemesi yazarken en önemli şey, izleyicinin sadece tıklayıp değil, okuyup da bitirmesidir. Birçok kişi başlık okuyup hemen geçer. Ama bazı başlıklar, sanki senin içinden bir şeyi kırıp çıkartıyormuş gibi hissettirir. Bu tür başlıklar, sadece dikkat çekmez, aynı zamanda bir vaat yapar: ‘Burada sana gerçek bir değer sunuyorum.’

Ne kadar iyi bir film olduğunu söylemek yeterli değil

‘Bu film harika!’ diye başlamak, 1990’ların film dergilerinde geçerliydi. Bugün bunu okuyan biri, ‘Evet, sen ne biliyorsun?’ diye düşünür. Çünkü herkes bir filmi ‘harika’ diye nitelendiriyor. Netflix, YouTube, Instagram’da her gün binlerce film incelemesi yayınlanıyor. Kimse sana ‘bu film güzel’ demek için para ödemiyor. O yüzden başlığın tek görevi, sadece ‘iyi’ olduğunu söylemek değil, ‘neden bu filmi seninle paylaşmam gerektiğini’ göstermek.

Diyelim ki ‘Joker 2’yi inceledin. ‘Joker 2: Çok etkileyici’ başlığı ne söylüyor? Hiçbir şey. Ama ‘Joker 2: Bir insanın çöküşünü anlatan, izledikten sonra 3 saat sessiz kalan film’ başlığı ne söylüyor? Bir hikâye. Bir duygusal yolculuk. Bir vaat: ‘Burada seni değiştirecek bir şey var.’

İzleyiciye ne kazandırdığını açıkla

Bir başlık, sadece bir filmi tanıtmak için değil, izleyicinin zamanını nasıl değerlendireceğini göstermek için var. İnsanlar zamanlarını kaybetmek istemiyor. O yüzden başlıkta şu soruya cevap vermelisin: ‘Bu incelemeyi okuduktan sonra ben ne kazanacağım?’

Bu soruyu şöyle cevapla:

• ‘Bu filmi izlemek istiyorsan, önce bu 3 şeyi bil.’
• ‘Bu filmi izledikten sonra, kendi hayatında bir şeyi değiştirmeye karar vereceksin.’
• ‘Bu film, senin gibi birinin kafasında yıllarca kalacak.’

Bu tür başlıklar, ‘görüş’ değil, ‘değer’ sunar. Senin incelemeni okuyan kişi, sadece bir film hakkında bilgi edinmiyor. Kendi iç dünyasını keşfediyor. Bu yüzden başlık, bir filmi övmekten ziyade, bir deneyimi vaat etmelidir.

İki kelimeyle başlık kurmak: ‘Ama’ ve ‘Neden’

En güçlü başlıklar, iki kelimeden oluşur: ‘Ama’ ve ‘Neden’.

‘Ama’, beklenenin aksini söyler. ‘Neden’ ise sebebi açıklar.

Örnekler:

• ‘Bu film, tüm eleştirmenlerin beğendiği gibi değil - ama tam da bu yüzden izlenmeli.’
• ‘Yeni Marvel filmi, efektlerle dolu - ama neden hâlâ içini boş hissettirdiğini anlatıyorum.’
• ‘Bu dram, çok yavaş - ama neden bu yavaşlık, seni sarsar?’

Bu yapı, zihinde bir çatışma yaratır. İnsanlar, ‘Ama’ kelimesinden sonra ne gelecek diye okumaya devam eder. Çünkü zihin, tutarsızlığı düzeltmeye çalışır. Bu, başlığın bir ‘soru’ gibi çalışmasını sağlar. Ve sorular, okunur.

Gerçek deneyimlerle başlık oluştur

‘Bu film, 2025’in en iyi dramı’ demek yerine, şunu söyle:

‘Bu filmi izledikten sonra, anneme 10 yıl sonra ilk kez telefon ettim.’

Bu başlık, bir filmi değil, bir insani tepkiyi anlatıyor. İnsanlar, senin deneyimini değil, kendi deneyimlerini arıyor. Bu yüzden başlıkta, ‘ben’ yerine ‘sen’ olmalısın.

‘Bu filmi izledikten sonra, 3 kişiyle konuşmaya başladım’ - bu başlık, izleyicinin içinde ‘Ben de öyle yapar mıyım?’ diye bir soruyu uyandırır. Bu, bir vaat değil, bir çağrıdır.

İnceleme başlıklarında klişelerden kaçın

‘Efsanevi’, ‘şaheser’, ‘dikkat çekici’, ‘yapımcıların en iyi çalışması’ gibi kelimeler artık hiçbir şey ifade etmiyor. Bunlar, film incelemelerindeki ‘kamufle edilmiş reklam’lardır. İzleyiciler bunları okurken gözlerini kapatır.

İşte bazı klişeler ve bunların yerine geçecek daha güçlü alternatifler:

Bu alternatifler, bir değerlendirme değil, bir anı anlatır. İnsanlar, anıları okurken kendilerini bulur.

İncelemeyi okuyan kişi, seninle birlikte filmi izlemek istiyor

Bir film incelemesi, bir filmi tanıtmak değil, bir arkadaşla birlikte sinemaya gitmek gibidir. Sen, onun yanında oturuyorsun. Sessizce, ona ne hissettiğini anlatıyorsun. Başlık, o ilk konuşmanın başlangıcı olmalı.

‘Bu filmi izledikten sonra, karanlıkta oturup düşündüm’ - bu başlık, sana ‘Ben de öyle yapayım mı?’ diye sormaya zorlar. Bu, bir başlık değil, bir davettir.

İnceleme yazarken, sadece filmi analiz etme. İnceleme yazarken, bir insana seslen. Kimi seninle birlikte sinemada oturuyor? Hangi düşünceleri paylaşmak istiyorsun? Hangi duyguyu onunla paylaşmak istiyorsun?

İnceleme başlığı, bir film değil, bir dönüşüm vaat eder

İyi bir film incelemesi başlığı, bir filmi tanıtmaz. Bir dönüşüm vaat eder.

‘Bu film, seni sadece eğlendirmez - seni sarsar.’

‘Bu filmi izledikten sonra, kendi hayatına daha fazla bakmaya başladım.’

‘Bu film, korktuğun şeyi söylemekten korkan birine sesleniyor.’

Bu tür başlıklar, bir filmi değil, bir insanı anlatır. İzleyicinin gözleri, başlıkta ‘ben’i arar. Eğer sen ‘ben’i bulursa, o başlığı okur. Eğer ‘ben’i bulamazsa, geçer.

İnceleme yazarken, sadece ‘film ne yaptı?’ sorusuna cevap verme. ‘Bu film, seni nasıl değiştirebilir?’ sorusuna cevap ver.

İnceleme başlıklarında dikkat edilmesi gereken 3 şey

1. Gerçeklik: İncelemeyi okuyan kişi, senin bir şeyi ‘düşündüğünü’ değil, ‘yaşadığını’ görmek istiyor.
2. Özgünlük: Kimse ‘yeni bir film’ aramıyor. Kimse ‘yeni bir yorum’ aramıyor. Kimse, senin duygu dünyasını arıyor.
3. Değer: Başlık, sadece bir filmi tanıtmak için değil, bir kişinin zamanını nasıl değerlendireceğini göstermek için var.

Bu üç şeyi birleştirdiğinde, başlık sadece bir başlık olmaz. Bir kapı olur. İzleyicinin içine girmek için bekleyen bir kapı.

İnceleme yazarken unutma: İnsanlar, filmi değil, kendilerini arıyor

Bir film incelemesi, bir film hakkında yazılmaz. İnsanlar, kendileri hakkında okumak ister. Bir film, onların duygularını, korkularını, umutlarını yansıtır. Senin görevin, bu yansımaları bulmak ve başlıkla onları göstermek.

İnceleme yazarken, ‘Bu film ne anlatıyor?’ yerine, ‘Bu film, beni neden bu kadar etkiledi?’ diye düşün.

Ve başlığı yazarken, ‘Bu film harika’ yerine, ‘Bu filmi okuduktan sonra, sen de bir şey değiştirmeye karar vereceksin’ diyebilir misin?

İşte o zaman, başlığın sadece bir başlık değil, bir vaat olur. Ve vaatler, okunur.

İncelemeyi yazdıktan sonra sormalı olduğun son soru

İncelemeni bitirdikten sonra, kendine şu soruyu sor: ‘Bu başlığı okuyan biri, gerçekten incelemeyi okumak isteyecek mi?’

Eğer cevabın ‘evet’ değilse, başlığı değiştir. Çünkü bir başlık, bir filmi değil, bir insanı çağırmak için vardır. Ve insanlar, sadece bilgi değil, anlam ararlar.